پست به عنوان قدیمی ترین و گسترده ترین شبکه ارتباطی کشور و عضوی از اتحادیه پستی جهانی می تواند نقش بی بدیلی در توسعه و تحرک اقتصادی و پیشرفت کشور ایفا کند.
بر هیچکس پوشیده نیست که ارتباطات شاهراه حیاتی توسعه یافتگی و رمز بقای جوامع بشری هستند، بنابراین پست نیز به عنوان بخشی از ارتباطات که توانسته خود را با تحولات روز هماهنگ کند، می تواند عاملی برای توسعه در ابعاد مختلف بویژه توسعه اقتصادی محسوب شود.
یکی از پایه ها و ارکان اساسی رشد اقتصادی، شبکههای پویا و توانمند حمل و نقل حالا و خدمات است، سیستمی که از دیرباز بخشی از شبکه پستی کشور به شمار رفته و روز به روز هم پویاتر شده است؛ اعتماد مردم به پست، سرمایه و ثروت عظیمی است که می توان آن را مزیت بر قابلیت پست به عنوان یکی از عوامل موثر در رشد اقتصادی کشور به شمار آورد.
بررسی وضعیت پست در کشورهای در حال توسعه نشان می دهد بین توسعه بخش پست و پیشرفت و توسعه کشورها، رابطه مستقیمی وجود دارد در کشورهای پیشرفته نیز پست نمایانگر میزان فعالیتهای صنعتی، تحرک بازرگانی، توسعه اقتصادی و برآوردکننده تولید در بخش خدمات است.
گزارش های توسعه یافتگی بانک جهانی نیز موید آن است که بین سرانه مرسولات پستی کشورها با سرانه تولید ناخالص ملی ارتباط وجود دارد بنابراین می توان گفت در نظام اقتصادی کشورها، پست به عنوان عاملی زیرساختی، شرایط مناسبی را برای جابجایی کالا و خدمات به صورت تخصصی و مویرگی فراهم آورده است تا جایی که می توان ادعا کرد در کشورهایی که خدمات پستی به نحو شایسته و قابل اطمینان ارایه نمی شود، مردم مجبورند از سایر شیوههای ارتباطی کمتر تخصصی و گران تر استفاده کنند که این امر خواسته و ناخواسته هزینه های زیادی را بر چرخه اقتصادی کشورها تحمیل می سازد.
علاوه بر این، سهم پست در ایجاد اشتغال، کارآفرینی و رشد فعالیت های استارتاپ ها و تولید ناخالص داخلی(GDP) نیز موضوعی قابل توجه در بررسی ابعاد اقتصادی صنعت پست به شمار می آید؛ اکنون حدود ۴۶ هزار نفر در کشور از طریق پست امرار معاش می کنند، اما این شبکه ظرفیت این را دارد تا با کمک و همکاری بخش غیردولتی بویژه در حوزه های قبول مرسولات، بسته ها و امانات و نیز حمل و نقل، شمار بیشتری از افراد را به کار بگیرد.
از سوی دیگر شبکه پستی کشور این توانایی را دارد که با ارایه خدمات به بخشهای دولتی و غیردولتی به صورت تخصصی هزینههای آنها را کاهش داده و از اتلاف وقت و هزینه های آنان در فعالیتهای غیرمرتبط با اهداف سازمانی جلوگیری کند تا جایی که هرچه برون سپاری خدمات سازمان های خدمات رسان و بخش های تولیدی و صنعتی به پست بیشتر باشد و تولید ترافیک در پست افزایش یابد هزینه متوسط تولید نیز کاهش می یابد و تاثیر قابل توجهی در معقول تر شدن قیمت ها و بالا بردن قدرت خرید مشتریان دارد.
در سالهای اخیر روند رو به رشد بهرهبرداری از امکانات و ابزارهای فناوری اطلاعات در زیرساختها و فرآیندهای عملیاتی، از سویی کیفیت و کارایی شبکه پستی را افزایش داده است، به عنوان مثال استفاده از بارکد برای رهگیری مرسولات پستی، سیستم ردیاب «جی پی اس» (GPS) برای کنترل ناوگان حمل و نقل در بهبود کیفیت و ارتقای بهره وری این حوزه نقش مهمی داشتهاند از سوی دیگر سرویسهای جدیدی در این بخش طراحی، راه اندازی و پیاده سازی شده است که عملاً شرایط جدیدی را برای حضور پست در کسب و کارهای جدید بوجود می آورد.
ارایه خدمت در نقاط کم برخوردار و روستاها به عنوان یکی از وظایف حاکمیتی پست یکی دیگر از قابلیت های این شبکه است که با همکاری دفاتر ICT روستایی فرصت مناسبی را ایجاد کرده که می تواند با مدیریت و عرضه انواع خدمات دستگاه ها و سازمان های اجرایی بصورت یکپارچه؛ ثمرات زیادی را بویژه در توسعه اقتصاد روستایی و مناطق کمتر برخوردار ایجاد کند.
از دیگر پیامدهای مثبت رشد صنعت پست می توان به کاهش هزینههای ملی، افزایش بهرهوری، جلوگیری از دو باره کاریها و تسهیل در امور اداری، تحول در نظام اداری و ایجاد شرایط لازم برای تصمیم گیری مدیران اجرایی به جای درگیر شدن با امور جاری، صرفهجویی در مصرف زمان و انرژی مراجعهکنندگان به سازمانهای دولتی و غیردولتی، کاهش حجم دولت در حوزه تصدی گری، آزادسازی و صرفهجویی در منابع مالی و نیروی انسانی دولت، کاهش سفرهای شهری و برونشهری و حفظ محیط زیست (بهرهوریسبز) و توانمندیهای شبکه پستی در توسعه کسب و کار اشاره کرد.
علاوه بر این، قابلیت ها و ظرفیت های پست میتوانند عاملی برای رشد اقتصادی در حوزه های مالی و پرداختی نیز به شمار آید. پست مالی خدمتی است که میتواند فرآیند پرداخت ها را تسهیل کند و از طریق شبکه توزیع حسابهای جاری و پرداخت مستقیم در بازار خرده فروشی پست، یک کانال پرداختی در دسترس و ایمن برای فعالیتهای مرتبط با حوزه تجارت الکترونیک فراهم کند.
همکاری با شرکتهای خدمات هوایی و ارسال مرسوله به ۱۲۰ مقصد به صورت مستقیم یکی دیگر از مزیتهای خدمات پستی است که به کمک آن راه های دسترسی به بازارهای مختلف کسب و کارهای خرد بویژه در عرصه بین المللی تسهیل شده است.
در مجموع می توان ادعا کرد ایجاد امکانات و خدمات فراهم شده از سوی شرکت ملی پست برای رونق کسب و کار و ارسال بسته کوچک و امانات، بازاریابی مستقیم فیزیکی و الکترونیکی با نشاتنی و یا بدون نشانی، انتقال مطمئن و مقرون به صرفه وجوه از طریق سرویسهای امن دیجیتال در شبکه خدمات مالی پستی، خدمات لجستیک الکترونیک مانند مدیریت موجودی کالا، انبارداری، مدیریت مرجوعی، مدیریت وجوه با استفاده از سرویس COD، خدمات رهگیری مرسولات و بسیاری دیگر از این خدمات، امکان برخورداری از تسهیلات گمرکی در ارسال کالا، رهگیری مرسولات از طریق شبکه جهانی آی پی اس (IPS)، دسترسی به اقصی نقاط دنیا از طریق شبکه پستی جهانی و مدیریت وجوه، زمینه ساز توسعه و رشد اقتصادی در کشور را فراهم آورده است، حال به کمک اطلاع رسانی و افزایش سطح آگاهی مردم و مسئولان نسبت به این ظرفیت ها و قابلیت های شبکه پستی می توان مسیر توسعه یافنگی اقتصادی را هموار ساخت.