به گزارش پایگاه خبری هنر هشتم؛ در خاندان آل سعود، ورزش تبدیل به ماشین تبلیغات و روابط عمومیو یکی از مهمترین عرصه‌های مانور نظریه‌پردازان روابط عمومی‌شان شده است، این را دنبال کردن رد پای این کشور در عرصه سرمایه‌گذاری‌هایش به وضوح نشان می‌دهد
اولین بار در نوامبر سال ۲۰۱۶، پس از روی کار آمدن محمد بن سلمان در قامت ولیعهد تازه، حکومت آل سعود تصمیم گرفت سرمایه‌گذاری‌اش را روی زیرساخت‌های ورزشی افزایش دهد. برهمین اساس، یک بنیاد توسعه ورزشی ایجاد شد که وظیفه‌اش شناسایی باشگاه‌های ورزشی و تقویت دامنه فعالیت آنها در سراسر کشور بود. هدف از ساخت این بنیاد، ایجاد امکانات تازه، مشارکت در خصوصی‌سازی باشگاه‌های ورزشی و تلاش برای افزایش رویدادهای ورزشی در خاک عربستان بود. بر همین اساس، برآوردها نشان می‌داد اگر این پروژه با موفقیت به پیش می‌رفت، ۴۰ هزار شغل جدید در این کشور ایجاد می‌شد. آل سعود پس از قتل خاشقجی نیز جدا از مسائل اقتصادی به این پروژه، به‌عنوان پروژه‌ای نگاه کرد که می‌تواند بخشی از انزوای این کشور را که با پرونده قتل یادشده روند رو به رشدی داشته، برطرف کند.
رؤیای بر باد رفته
اما پرونده قتل جمال خاشقجی که در سراسر جهان پیچید و انگشت اتهام‌ها را به‌سمت شخص محمد بن سلمان گرفت، این پروژه و اهداف اولیه و ثانویه آن را در موقعیت خطرناکی قرار داد. فوتبال که یکی از محبوب‌ترین ورزش‌ها در قلمروی نفت‌خیز آل سعود است، بلافاصله پس از رسوایی خاشقجی، از این حادثه تأثیر پذیرفت. هفته پیش سازمان عفو بین‌الملل از آث میلان و یونتوس دو تیم باشگاهی طراز اول ایتالیا خواست در بازی سوپرجام که قرار است در ماه ژانویه در عربستان سعودی برگزار شود، شرکت نکنند.
به‌گزارش فرانس ۲۴، آلن هوگارث از سازمان عفو بین‌الملل انگلیس خطاب به‌خبرنگاران گفت: «حتی پیش از قتل هولناک جمال خاشقجی هم عربستان سعودی کارنامه فاجعه‌باری در زمینه حقوق بشر داشت. باشگاه‌های بزرگ مانند یونتوس و آث میلان لازم است بدانند حضور آنها در رویدادهای ورزشی در کشوری که از «ورزشی‌شویی» برای تطهیر عملکردش استفاده می‌کند، چه عواقبی دارد.» او در ادامه از این باشگاه‌ها خواسته قبل از راهی شدن، دو بار فکر کنند و نشانه‌هایی را که این سفر به حامیانشان و فعالان شجاعی که برای حقوق بشر می‌جنگند، خواهد فرستاد بازنگری کنند.
این حقوقدان توسکانی از مقام‌های فوتبال ایتالیا خواسته تا مطمئن شوند که «ابزار مشروعیت بخشیدن به سیاست‌های ضدانسانی عربستان سعودی نمی‌شوند و با عدم حضور خود از ارزش‌ها و حقوق انسانی حمایت کنند.» با این حال به احتمال فراوان، مقام‌های آل سعود تمام تلاش خود را خواهند کرد که با تطمیع و وعده دادن هم که شده موانع حضور ستاره‌های ورزشی در کشورشان را از بین ببرند.
کریم زیدان روزنامه‌نگار ورزشی عربستانی درباره خیز این کشور برای ورود به عرصه‌های ورزشی نوشته است: «پیش از این عربستان سعودی توجه کمی به عرصه ورزش و توسعه زیرساخت‌های ورزشی داشت و در آن مشارکت چندانی نمی‌کرد. حتی در رویدادهای بزرگ مانند المپیک هم تمایل چندانی برای حضور نداشت. اما با روی کار آمدن محمد بن سلمان، ورزش تبدیل به یکی از ماشین‌های روابط عمومی‌اش شد.»
روزنامه نیویورک‌تایمز نیز در گزارشی با نام «عربستان بازیکن کلیدی فوتبال» نوشت: «در فوتبال، تمام راه‌ها به عربستان سعودی ختم می‌شود. عربستان سعودی طی ماه‌های اخیر تمام تلاش خود را برای افزایش نفوذش در فیفا به گرفته است. بن سلمان تلاش کرد اقتصاد کشورش را از تکیه صرف به نفت رها کند و در بخش‌های دیگر از جمله ورزش نیز سرمایه‌گذاری کند.
اما او انگیزه مهم‌تری هم از این داشت؛ او طی این دوران می‌خواست جلوه دیپلماسی خود را با پوشش ورزش و بویژه فوتبال خوشایندتر کند و به‌دنبال قبولاندن این به جهان بود که عربستان تغییر کرده و در مسیر تبدیل شدن به‌کشوری مدرن است.» اما سرباز کردن دمل چرکین نقض حقوق بشر و تکه‌تکه کردن روزنامه‌نگار منتقد خود تمامی این رؤیاها را نقش بر آب کرد و جهان را علیه او متحد کرد. در چنین شرایطی درخواست‌ها برای لغو رویدادهای ورزشی در این کشور رفته‌رفته بیشتر می‌شود. این بحث‌ها به تنیس نیز راه پیدا کرده است.
رافائل نادال و نواک جوکوویچ دو تنیسور فوق ستاره نتوانستند از سؤال‌ها در مسابقه هفته پیش در پاریس فرار کنند. این دو تنیسور سطح یک جهان قرار است در ۲۲ دسامبر در جده با یکدیگر بازی کنند. این قرارداد که مدت‌ها پیش میان نمایندگان این دو ورزشکار و مقام‌های ورزشی عربستان بسته شد، اکنون آنها را در موقعیت سختی قرار داده است. از یک سو درخواست‌ها برای عدم شرکت آنها در عربستان زیاد است و از سوی دیگر اگر به این کشور نروند و در این مسابقات شرکت نکنند، باید غرامت سنگینی بپردازند.
نادال در پاریس به خبرنگاران گفت: «البته که از وضعیت آگاه هستم. اما من تعهدی داده‌ام که به موجب آن باید در این کشور بازی کنم. من فکر می‌کنم قتل روزنامه‌نگاران وحشتناک است. می‌دانم آنجا اتفاق بدی روی داده است. به همین خاطر تمام توجه و حواسم معطوف به این است که ببینم چطور این وضعیت حل می‌شود و امیدوارم هرچه زودتر همه‌چیز روشن شود.»
فهرست طولانی تحریمی‌های آل سعود
در پی طولانی‌تر شدن فهرست سازمان‌ها و گروه‌های حقوق بشری‌ای که عربستان را به‌دلیل جنایت‌هایش تحریم کرده‌اند، دانشگاه هاروارد تازه‌ترین مورد آن است. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، این دانشگاه طراز اول جهانی، سخنرانی ترکی الفیصل سفیر پیشین سعودی در واشنگتن و رئیس پیشین دستگاه اطلاعات و امنیت عربستان را لغو کرد. این سخنرانی قرار بود همین هفته در مرکز علوم و امور بین‌الملل دانشکده جان اف کندی دانشگاه هاروارد برگزار شود اما بنا به گفته خود الفیصل مقام‌های دانشگاه با او تماس گرفتند و این سخنرانی را لغو کردند.
افشای جزئیات جدید از قتل خاشقجی
درحالی که به‌نظر می‌رسد چرخ‌دنده‌های ماشین تبلیغاتی تازه آل سعود به سختی حرکت می‌کند، روزنامه صباح ترکیه، پس از گذشت بیش از یک ماه از قتل خاشقجی، جزئیات آن را فاش کرد. به‌گزارش این روزنامه، ماهر المطرب، صلاح الطبیقی و ذعار غالب الحربی سه ناظری بودند که تلاش می‌کردند رد پایی از این جنایت باقی گذاشته نشود و این‌گونه به‌نظر برسد که خاشقجی گم شده است. این سه نفر پس از آنکه جسد خاشقجی را در کنسولگری تکه تکه کردند، قطعات را در چمدان‌هایی گذاشتند و به منزل کنسول عربستان منتقل کردند.
بر همین اساس گمانه‌زنی می‌شود که شاید جسد خاشقجی به عربستان فرستاده و در آنجا سر به نیست شده است. اما پیش از این، مشاور رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه، اعلام کرده بود جسد خاشقجی بعد از به‌قتل رسیدنش «در اسید ذوب شد.» روزنامه وال‌استریت ژورنال نیز گزارش داد که سعود القحطانی، مشاور رسانه‌ای دربار پادشاهی و از افراد نزدیک به محمد بن‌سلمان، رئیس تیم ترور بوده است. از سوی دیگر، به گزارش الجزیره، یک منبع امنیتی ترکیه به این خبرگزاری گفته است، قاتلان خاشقجی پس از قتل او شروع به تلاش برای یافتن تلفن همراهش کردند اما غافل از اینکه این تلفن دست نامزد او بوده است.
برهمین اساس منابع اطلاعاتی ترکیه معتقدند این تلفن همراه می‌تواند حاوی اطلاعات مهمی باشد که عربستان سعودی مصرانه در پی به دست آوردنش بوده است.
- نویسنده : فرحناز دهقی
