پایگاه خبری هنر هشتم – دکتر حجت اله عباسی – رسانه های اجتماعی مشتمل بر شبکه های اجتماعی، پیام رسان ها و کامیونتی های محتوایی امروزه میزبان گسترده ایرانی ها هستند.
یکی از دغدغه های ملی، افزایش سطح سواد رسانه ای و سواد دیجیتال است. ایرانی ها با حضور گسترده در رسانه های اجتماعی با کمرنگ کردن مرز بین «آموزش دهنده» و «آموزش گیرنده» به صورت «فراگیرنده» عمل می کنند و به صورت توامان یاددادن و یادگیری را به پیش می برند.
با ظهور پیام رسان ها از جمله تلگرام و امکان تشکیل گروه و کانال، کنشگری در این رسانه ها افزایش یافته و موجب تقویت خواندن و نوشتن، توسعه روابط اجتماعی، اشتراک گذاری، ساخت پروفایل و رزومه، گفتگو و مناظره شده است.
بر اساس بررسی گروه فناوری اطلاعات دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه تهران از پاییز سال ۹۴ تا فروردین امسال یک میلیون و ۱۵۰ هزار کانال در پیام رسان تلگرام تشکیل شده است. این کانال ها قریب به ۲ میلیارد پیام منتشر کرده اند و تنها ۱۲درصد آنها بازنشر بوده است. دو تریلیارد بازدید از این پیام ها انجام شده است.
این کانال ها در زمینه های مختلف از جمله سرگرمی، اخبار، آموزش، سبک زندگی، آرایش و زیبایی، پزشکی، فرهنگ و هنر، دین واندیشه، ورزش، کسب وکار، نیازمندی ها و همه مسائل زندگی از سیر تا پیاز محتوا بارگذاری می کنند.
در این رهگذر، فراگیرندگی به فعالیتی فارغ از زمان، مکان و بعد فاصله تبدیل شده است که دستاورد بسیار سترگی است و در آوردگاه جهانی رسانه، ایرانی ها با دست پر و آمادگی بسیار خوب حاضر هستند.
تولید، پردازش و انتشار محتوا، تشخیص فنون، تقویت خواندن و نوشتن، شناخت ژانرها و شیوه ی بازنمایی واقعیت از جمله وجوه سواد رسانه ای و سواد دیجیتال است که فراگیرندگان به یکدیگر یاد می دهند و از هم یاد می گیرند. در این جریان دو سویه، تفکر انتقادی کاربران متضمن بینش تشخیص پیام های زیر پوستی و توان تحلیل و ارزیابی پیام ها افزایش یافته است.
اگر تمام امکانات عمومی کشور برای آموزش فعالیت در رسانه های جدید بسیج می شد دولت قادر نبود با صرف هزینه هنگفت درصد کمی از این کار را به سامان برساند.
برای استفاده از این ظرفیت عظیم و رویارویی با چالش های آن ایجاد محدودیت و فیلترینگ راهگشا نیست. به صواب است این مشارکت گسترده تسهیل شود و از طریق مدیریت و تولید محتوا، فرهنگ سازی و آموزش، آسیب های احتمالی رسانه های اجتماعی نظارت و کنترل شود.
محدود کردن کنشگری در فضای مجازی، ملت بزرگ ما را در پارادایم فناورانه غافل گیر، از دانش روز محروم و در بزنگاههای تاریخی بی پناه می کند که البته این شیوه مواجهه، چاره درمان این معضل نیست.