صبا رضایی – فضای مجازی همواره با شیوع اسکم و کلاهبرداری‌های جدیدی مواجه است که از سوی افراد سودجو برای کسب درآمد انجام شده و گاه کاملا فکرشده و حساب‌شده انجام می‌شود تا در قالبی کاملا قانونی، یک کلاهبرداری کاملا تمیز انجام داده و از دسترس شکایت و قانون نیز به دور باشند.

پیشنهاد کار در خانه که بیشتر زنان خانه‌دار، معلولان، بیماران یا هر دسته از افرادی که به هر دلیل مایل به دورکاری و کار در خانه هستند را مورد هدف قرار می‌دهد به ویژه در مناطق روستایی و شهرهای کوچک.

نکته قابل توجه در این روش‌ها که البته نمونه‌های خارجی بسیاری نیز دارد این است که رقم کلاهبرداری‌ها به حدی کم است که دیگر ارزش پیگیری کردن ندارد.

تشریح شیوه جدید یک کلاهبرداری
اکنون و با الگوگیری از همین مدل شاهد رواج یک نمونه از این کلاهبرداری‌ها در فضای مجازی کشور هستیم و برخی از شرکت‌های مجازی راه‌های عجیب و غریبی برای کلاهبرداری در پیش گرفته‌اند.

یکی از این شرکت‌ها با ایجاد یه سایت (بخوانید تله) در ظاهر بیش از ۱۰ موقعیت شغلی ارایه می‌کند مثلا تایپ، گویندگی و دیگر موارد. این موقعیت‌های شغلی برای درآمدزایی در اختیار متقاضیان اجرا قرار می‌گیرد.
از آنجا که در ظاهر مشکل خاصی نیست، این سایت‌ها مجوز اینماد هم دارند و همین موضوع باعث اعتماد قربانیان می‌شود.

اکنون با شیوه کارکرد و کلاهبرداری آن‌ها که از زبان یکی از قربانیان بیان شده، بیشتر آشنا شوید.
آنطور که در این سایت به متقاضیان تایپ و کسب درآمد از این طریق پیشنها شده، مثلا می‌توانید روزی دو فایل تایپ کنید و برای انجام آن نیز ۲ روز فرصت داشته باشید.

اما کارفرمای کلاهبردار به بهانه اطمینان از انجام کار، هزینه اولیه به میزان ۷۰ هزار تومان از متقاضی می‌گیرد و سپس اعلام می‌کند که این هزینه با دستمزد اولیه به شما بازخواهد گشت.
پس از واریز پول برای شاخه‌های مختلف لینک چند کانال در اختیار قربانی قرار می‌گیرد و تایپ مورد نظر را انتخاب می‌کنید.

هر چند روز یک بار نیز پیامی ‌برای شما می‌گذارند به همراه یک لینک از فایلی که باید تایپ شود و به شما اطمینان خاطر می‌دهند که هیچ رقابتی در کار نیست. اما! فایل را در صورتی می‌توانید دانلود کنید که ۳۶ هزار تومان پرداخت کنید. البته خیالتان راحت! این پول به همراه دستمزد اولیه به حساب شما باز می‌گردد.

شیوه کلاهبرداری به چه صورت است؟ در ظاهر ۴ صفحه pdf را باید تایپ کنید و غلط‌های املایی و تایپی اش را تصحیح کنید و سپس به صورت فایل ورد (WORD) البته در عرض کمتر از دو ساعت ارسال کنید.
تا اینجای کار بسیار معقول و منطقی است. آن‌هم برای افراد بیکار و خانه دار.

نکته اینجاست که وقتی ۴ صفحه مربوطه به دست قربانی می‌رسد تازه متوجه می‌شود که به حدی ریز نوشته شده که اگر آن را به فونت معقولی برگردانید ۱۵ صفحه می‌شود!

غلط‌های املایی هم به حدی متعدد و در عین حال جزیی هستند که تشخیص کلمه درست و صحیح بسیار دشوار است.در واقع فایل ارائه شده به گونه‌ای طراحی شده که تقریبا هرگز نتوانید آن را به درستی انجام دهید.

در این میان اگر تنها ۲ دقیقه دیر از زمان موعد نیز تنظیم کنید و فایل خود را به جای یک ساعت و نیم مثلا یک ساعت و ۳۲ دقیقه طول بدهید، این پاسخ را از ادمین کانال می‌گیرید که به علت تاخیر دستمزدی به شما تعلق نمی‌گیرد!
در روش دیگر اگر حتی به موقع فایل را ارسال کنید به حدی غلط‌های املایی ظریف در دل کار طراحی شده که در نهایت به بهانه یک یا چند غلط باز هم دستمزد به شما تعلق نمی‌گیرد!

در واقع کار (بخوانید کلاهبرداری) به شیوه‌ای طراحی شده است که درست انجام دادنش غیرممکن باشد و اگر به بهترین شیوه نیز آن را انجام دهید بازهم ایرادی پیدا می‌شود که دستمزدی به قربانی تعلق نگیرد!

و به همین سادگی در واقع از چندین متقاضی کار برای هر فایل ۳۶ هزار تومان گرفته می‌شود و در ظاهر از میان آن‌ها به ۱۵ نفر فیش واریزی دستمزد در کانال نمایش داده می‌شود که واضح است که یا برخی افراد از اعضای باند هستند و یا با فتوشاپ و اسامی دروغین فیش‌های واریزی به نمایش درآمده است.

در حقیقت کلاهبرداران از هر فایل ارسالی برای تایپ گاه تا میلیون‌ها تومان پول ناقابل درآمد کسب می‌کنند و سر قربانیان هم بی‌کلاه می‌ماند. این پول نیز تنها در یک ساعت و نیم و فقط از طریق یکی از کانال‌های تلگرامی‌کسب می‌شود و می‌توان میزان درآمد روزانه از طریق این کلاهبرداری را از طریق دیگر خدمات ایشان! و کانال‌های دیگر نیز فرض کرد.

سایت‌های اسکم کاملا مشخصند
کارشناسان بر این باورند که اسکم بودن سایت‌ها و کانال‌های تلگرامی ‌کاملا مشخص است. در غیر این صورت چه لزومی‌ دارد که یک سایت یا کانال، فایلی را برای هزار و ۵۰۰ نفر ارسال کرده و به چندین نفر بسپارد؟ آن هم کار ساده‌ای مانند تایپ کردن. لذا مشخص است که این کارها با هدف کلاهبرداری بوده و با کارهای عادی فرق دارد.

همچنین توصیه کارشناسان این است که هر گونه پرداخت وجه از سوی متقاضی کار به کارفرما، طبعا مقدمه نوعی کلاهبرداری محسوب می‌شود.

جواد دادگر، کارشناس امنیت سایبری گفت: این مورد از مواردی است که در زمره اسکم‌های ریز محسوب می‌شوند. نه می‌توان آنها را پیگیری کرد و نه پیگیری کردن آن ارزشمند است. این نوع از اسکم نیز مدل‌های مختلفی دارد و به شیوه‌های متنوعی قابل انجام است. از سویی دیگر نکته کلیدی و طراحی‌شده در این رابطه آن است که این نوع از اسکم‌ها قابل پیگیری نبوده و ارزش پیگیری کردن نیز ندارد.

او افزود: به طور کلی این قبیل اسکم‌ها بسیار مشخص هستند. اسکم به شرایطی گفته می‌شود که از فردی پولی دریافت شود برای انجام کاری و سپس به شرطی پول به فرد بازگردانده شود که کاری را انجام دهد. در عین حال کار به حدی دشوار باشد که قابل انجام نباشد.

دادگر معتقد است تفاوت اسکم‌ها از سایت‌های کاری و مناسب کاملا مشخص است و کسی که بخواهد نیرو استخدام کند برای مثال یک فایل را برای ۵۰ نفر ارسال نمی‌کند. مانند این است که عده‌ای پولی برای شرکت در یک قرعه کشی می‌پردازند و یک نفر از میان آن‌ها برنده می‌شود.

به گفته او این نوع از کلاهبرداری نه به دانش تکنولوژی نیازمند است و نه مهارت هک کردن.
در این میان اگرچه آموزش و اطلاع رسانی شیوه خوبی برای جلوگیری از چنین کلاهبرداری‌هایی است، اما به نظر می‌رسد پلیس فتا و مرکز توسعه تجارت الکترونیکی باید روش‌های ساده و بی‌هزینه‌ای برای گزارش و معرفی این کلاهبرداران ارایه دهند تا حداقل زمینه این کلاهبرداری‌ها با کمترین هزینه از سوی قربانیان به حداقل برسد.

در همین رابطه یک مقام مسوول در مرکز توسعه تجارت الکترونیکی اعلام کرد، مردم در صورت برخورد با چنین سایت‌های به سادگی و بدون هیچ هزینه‌ای با کلیک روی نماد اعتماد امکان ثبت شکایت خود را دارند و به این شکایات نیز رسیدگی شده و نسبت به سایر اقدامات قانونی اقدام خواهد شد.