یکی از انواع دسترسی به اینترنت، از راه ماهواره است. تا پیش از این اینترنت ماهواره‌ای بیشتر در مواردی به‌کار می رفت که دسترسی معمولی به اینترنت (کابلی،فیبرنوری،دایال-آپ و …) مهیا نبود اما هم اکنون در حال فراگیر شدن است. البته برای دسترسی به اینترنت ماهواره ای نیاز است که تجهیزاتی در محل استفاده نصب شود، اما نسل جدید ماهواره هایی که استارلینک در حال پرتاب به فضاست نیاز به بخشی از این تجهیزات را هم از بین می برد.

استارلینک مدت هاست وعده اینترنتی را می‌دهد که در تمام مناطق سراسر جهان در دسترس است. هیچ شرکتی قادر به اجرای این طرح نشد تا این که ایلان ماسک پیشنهاد جسورانه‌ای داد. ایلان ماسک سرویس استارلینک را مورد آزمایش قرار داد که برهمین اساس چندین هزار ماهواره در جو زمین قرار می‌گیرند. این شرکت هوافضا اولین دسته از ماهواره‌های استارلینک را در ماه می‌ سال ۲۰۱۹ وارد مدار کرد. تاکنون بیش از سه هزار ماهواره برای پوشش اینترنت توسط استارلینک به فضا فرستاده شده و مجوز پرتاب ۱۲ هزار ماهواره را از کمیسیون ارتباطات فدرال گرفته اند و در نهایت قرار است با ۴۲ هزار ماهواره تمام نقاط کره زمین به اینترنت متصل شوند.

ایده‌ی اولیه‌ی اینترنت ماهواره‌ای برای پوشش نقاط کور یا فاقد اینترنت بوده است

بیش از ۵۰ درصد جهان به اینترنت دسترسی ندارند و ایلان ماسک با سرمایه گذاری ۱۰ میلیارد دلاری در اینترنت ماهواره ای قرار شده است تا به تمام نقاط کوری که به دلایلی از جمله به صرفه نبودن هزینه های کابل کشی و … اینترنت نرسیده، اینترنتی پایدار برساند.

کارشناسان استارلینک برآورد کرده اند اگر آن ها تنها بازار سه درصد از ظرفیت ۵۰ درصدی بدون اینترنت جهان را هم به دست بگیرند، سالانه سود سه برابری خواهند داشت یعنی سود ۳۰۰ درصدی در سال. بنابراین اگر این شرکت، ۳ درصد از بازار ۵۰ درصد دنیا را هم در اختیار بگیرد اقتصادی می‌شود و سپس برای به دست آوردن بازار بیشتر می تواند اینترنت با قیمت بسیار پایین تر به کشورها ارائه بدهد و این موضوع باعث از بین رفتن ارائه دهندگان فعلی اینترنت می شود و برخی بر این باورند که تا چند سال دیگر ایلان ماسک با بیرون کردن رقبا اینترنت جهان را در دست می گیرد.

شاید همین موضوع باعث شده تا اتحادیه اروپا و چین هم به فکر فعال کردن اینترنت ماهواره ای افتاده اند. در همین زمینه اتحادیه اروپا برای توسعه اینترنت ماهواره ای ۶ میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده و چین هم اعلام کرده قصد دارد ۱۳ هزار ماهواره برای اتصال اینترنت ماهواره ای به فضا پرتاب کند.

سرعت انتقال داده‌ها در اینترنت ماهواه‌ای بین ۵۰ تا ۱۵۰ مگابیت در ثانیه خواهد بود

اینترنت ماهواره‌ای همانند تلویزیون‌های ماهواره‌ای، روی زمین احتیاج به یک دیش (بشقابک) و یک رسیور (دریافت‌کننده) دارد؛ اما فرق مهم آن با تلویزیون این است که تلویزیون یک وسیله ارتباطی یک طرفه، اما اینترنت یک ارتباط دو طرفه است.

دستگاه استارلینک در آمریکا با قیمت ۴۹۹ دلار به فروش می‌رسد، این در حالی است که برخی از سایت‌های ایرانی و کانال‌های تلگرامی سال گذشته ادعا کرده بودند که این دستگاه‌ها را در اختیار دارند دارند و با قیمت ۲۹۸ دلار به فروش می‌رسانند. البته این ادعا خیلی زود تکذیب شد و کارشناسان حوزه فناوری اعلام کردند که این تجهیزات مورد ادعای سایت‌ها تقلبی هستند.

در حال‌ حاضر، کاربران عادی برای دریافت اینترنت ماهواره‌ای، باید ماهانه ۹۹ دلار پرداخت کنند. البته ۴۹۹ دلار نیز برای خرید تجهیزات اولیه از قبیل روتر و بشقابک استارلینک نیاز است. در همین حال برخی کانال‌های تلگرامی اعلام کردند که به صورت قاچاق تعداد محدودی تجهیزات استارلینک وارد ایران کرده‌اند. آن‌ها این تجهیزات را به قیمت ۶۰۰ دلار به فروش می‌رساندند که البته مشخص نیست این تجهیزات هم اصل است یا تقلبی!

در همین حال، امکان استفاده از سرویس اینترنت ماهواره ای به صورت اشتراکی در ساختمان ها و مجتمع ها هم وجود دارد که در این صورت هزینه های دسترسی پایین خواهد آمد.

گفتنی است؛ اینترنت ماهواره‌ای استارلینک یک شبکه اینترنت جهانی است و برای سرویس‌دهی به هیچ منطقه جغرافیایی خاصی محدود نمی‌شود. به کمک این سیستم جدید، سرعت انتقال داده‌ها بین ۵۰ تا ۱۵۰ مگابیت در ثانیه خواهد بود و زمان تاخیر برای دریافت پاسخ‌ها نیز به حدود ۲۰ تا ۴۰ میلی‌ثانیه می‌رسد. همچنین به گفته ایلان ماسک، استارلینک برای تراکم‌های جمعیتی کم تا متوسط طراحی شده است.

واکنش وزیر ارتباطات به اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران

عیسی زارع پور پیرامون ورود اینترنت ماهواره ای استارلینک به ایران می گوید: ضوابطی برای اپراتورهای داخلی در شورای عالی فضای مجازی در نظر گرفته شده است تا چنانچه نیاز باشد، این اپراتورها با رعایت ضوابط بتوانند از اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به صورت قانونی استفاده و در اختیار مشترکین قرار دهند. اگر بخواهند اینترنت ماهواره‌ای استارلینک به ایران بدهند، باید ضوابط کشورمان را رعایت کنند و بعید میدانم به این زودی این خدمات در ایران فعال شود. با توجه به قوانین بین المللی و شرایط شبکه ای آنها که کامل نیست و ضوابط داخلی ما، بسیار بعید است به این زودی ها امکانش باشد.

موانع راه‌اندازی اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در ایران

 کارشناسان بر این باورند که برای استارلینک ارسال سیگنال‌های اینترنت به کشورهایی مانند ایران دشوار نیست، اما بدون موافقت مقامات کشورهای مربوطه به‌دلیل گیرنده و سایر مشکلات فنی در محل اصلی، انجام این کار دست‌کم طی مدت کوتاهی قابل ممکن نخواهد بود.

این کارشناسان معتقدند ورود غیرقانونی هزاران ترمینال استارلینک به ایران و راه‌اندازی دائمی آنها به‌صورت مخفی، اگر بگوییم میسر نیست، اما بسیار سخت به نظر می‌رسد. کارشناسان می‌گویند ادامه تلاش‌ها برای راه‌اندازی ترمینال‌های استارلینک در ایران بدون همکاری دولت این کشور ممکن است مشکلاتی به‌دلیل مقررات و قوانین بین‌المللی همراه داشته باشد.

حال باید دید آیا کمپانی این اینترنت ماهواره‌ای با ضوابط اعلامی ایران موافقت می‌کند یا خیر که از طریق قانونی بتوان اینترنتی امن داشت تا حداقل در شرایطی که به دلایل گوناگون دسترسی به اینترنت ایران محدود یا در مواقعی به طور کامل قطع می‌شود، بتوان از طریق اینترنت ماهواره ای ایلان ماسک ارتباطات را حفظ کرد؟!