به گزارش پایگاه خبری هنر هشتم، مطبوعات محلی از پایه‌های اصلی اطلاع رسانی جامعه اند که در بازتاب اخبار، اطلاعات، فرصت‌ها و تهدیدهای منطقه‌ای و همچنین در نشر فرهنگ محلی و بومی تاثیر‌گذار هستند.
نشریات محلی در ایران پیشینه ای نسبتا طولانی نیز دارند؛ اما با وجود این سابقه، همچنان دچار ضعف‌ها و کاستی‌هایی هستند که همواره گریبان‌گیر آنهاست و می‌تواند تاثیر آنها را به عنوان بازتاب دهنده اخبار و مشکلات محلی کاهش دهد.
مسایل و مشکلات مطبوعات محلی تقریبا برای همه نوع مطبوعات به یک اندازه و مشترک است که عمده آنها را می‌توان ضعف منابع مالی، کمبود نیروی متخصص و کم توجهی مسئولان دانست.
دست اندرکاران حوزه فرهنگ و رسانه در استان لرستان معتقدند که رقابت نابرابر با رسانه های تصویری، گسترش بی ضابطه فضای مجازی، پایین بودن سرانه مطالعه، ساختارهای اقتصادی، روابط بین خبرنگار و مدیر مسئول، بیمه، وضعیت آگهی ها، درآمد اندک و ضعف آموزش بخشی از مشکلات مطبوعات است.
در طرف دیگر مدیران و مسوولان روابط عمومی ادارات نیز می گویند که انتشار خبر در برخی مطبوعات محلی که به دنبال آن قبض آگهی صادر می شود باعث شده تا ارتباط با برخی رسانه های محلی کمتر شود.
ایرنا مرکز لرستان برای بررسی و کالبد شکافی این موضوع میزگردی با حضور فعالان رسانه و مطبوعات استان برگزار کرده که چکیده آن در پی می آید:
مطبوعات نیازمند عبور از شیوه های سنتی و جدایی از بدنه دولت
مدیرمسئول هفته نامه سیمره در میزگرد ایرنا گفت: قانون مطبوعات نیاز به بازنگری اساسی دارد چرا که تغییر سلایق و ذائقه عمومی موجب شده که مردم به اشکال جدیدتری برای دریافت اخبار روی بیاورند.
کیانوش رستمی به مقایسه وضعیت مطبوعات کشور با دیگر نقاط جهان پرداخت و اظهار داشت: در این خصوص تفاوت اساسی ما با اروپا این است که بخش بزرگی از رسانه ها در کشور ما وابسته به دولت هستند و این در حالی است که بخش خصوصی در کشورهای اروپایی متولی اصلی مطبوعات است.
رستمی یارانه مطبوعات را به مثابه تزریق سم به شریان های این حوزه دانست و گفت: بهتر است به جای این مساله از رسانه های واقعی حمایت شود به عنوان مثال اعضای آنها در دانشگاه های معتبر بورسیه شوند.
این پیشکسوت حوزه رسانه یکی از عوامل وابستگی به بخش دولتی را یارانه مطبوعات عنوان کرد و گفت: اعطای یارانه ها از یک طرف موجب شده تا هر فرد بیگانه با روزنامه نگاری به این حوزه ورود کند.
مدیرمسئول هفته نامه سیمره در بخش دیگری از سخنان خود به وضعیت حال حاضر خبرنگاران اشاره کرد و گفت: خبرنگار واقعی کسی است که یا در این رشته تحصیلات دانشگاهی دارد و یا از تجربه چندین ساله برخوردار است که در هر ۲ صورت این افراد مدارج ترقی را پله پله طی کرده اند.
وی ادامه داد: متاسفانه در بسیاری موارد این مسئله دیده نمی شود و به همین دلیل است که وقتی همه درها به روی برخی از افراد بسته می شود وارد عرصه روزنامه نگاری شده و بعضا هم مشاهده می شود که در مدت زمان کوتاهی تا مقام مدیرمسئولی نیز ارتقا درجه پیدا می کنند.
این فعال رسانه ای افزود: خبرنگار باید جریان ساز بوده و به دانش عمومی جامعه اضافه کند و در غیر اینصورت از رسالت اصلی خود دور است.
رستمی توجه به اقتصاد رسانه را یکی از مهمترین مسائل مطبوعات دانست و اظهار داشت: دوران کسب درآمد از طریق تکفروشی روزنامه به سر آمده چرا که هم فضای مجازی به میدان آمده و هم اینکه در جامعه ما سرانه مطالعه دارای نمره قابل قبولی نیست.
وی ادامه داد: رسانه بدون اقتصاد می میرد اما این به معنای اقتصادمحوری رسانه نیست و آگاهی محوری همواره باید مقدم بر آگهی محوری باشد و تنها در آن صورت است که می توانیم بگوییم مطبوعات به وظیفه اصلی خود عمل می کنند.
این پیشکسوت حوزه مطبوعات در ادامه به تشریح اهمیت مدیریت رسانه پرداخت و گفت: روزنامه نگاری با روزنامه داری تفاوت فراوانی دارد و فرق اصلی آنها در مدیریت رسانه است که در این میان مدیریت بحران و هدایت خبرنگار به سمت حوزه های تخصصی از مهمترین مصادیق آن به شمار می رود.
پایین بودن سواد رسانه ای معضل مطبوعات استان
مدیرعامل خانه مطبوعات لرستان گفت: عده ای کمی از خبرنگاران در استان وجود دارد که آکادمیک این حرفه را دنبال کرده باشند و اکنون رسانه ها از نظر سطح مهارت حال خوشی ندارند.
امین ساکی بیان کرد: زیرساخت های مناسب فراهم نیست و از نظر کمی و کیفی رسانه ها با چالش های فراوانی روبه رو هستند.
وی ادامه داد: سواد رسانه ای در لرستان از ضریب کیفی پایین برخوردار است و قدرت تجزیه و تحلیل وجود ندارد، ناتوانایی در نگارش خبر، نبود چاپخانه مطبوعات و بی علاقگی به علم اندوزی از جمله مشکلات خبرنگار محلی است.
مدیرعامل خانه مطبوعات لرستان بیان کرد: عزم جدی برای برخورد از سوی متولیان و مسئولان مربوط وجود ندارد.
ساکی افزود: پیشکسوتان عرصه خبر باید برای افزایش دانش رسانه ای تلاش کنند تا بتوانیم شاهد خروجی کار بهتر باشیم.
او با اشاره به اینکه رسانه ها باید در آگهی محوری ارزیابی شوند گفت: به دلیل اینکه بخش خصوصی وجود ندارد نگاه سطحی به آگهی ها داریم، دانشگاه ها باید نخبه پروری کنند.
مدیرعامل خانه مطبوعات لرستان برگزاری تورهای آموزشی و کلاس های آموزشی در حوزه رسانه ها را از برنامه های خانه مطبوعات استان برشمرد و گفت: در دوره جدید تلاش می کنیم تا سواد رسانه ای را افزایش داده و در خصوص توزیع آگهی بین مطبوعات استان نیز تعادلی برقرار کنیم.
سرمایه هر رسانه مخاطب آن است
حسن نجفوند فعال رسانه ای و مدیر مسئول روزنامه یادگار امروز نیز گفت: زیربنای هر رسانه خبرنگار است اما خبرنگار می تواند از رسانه جدا باشد و شاید در برخی موارد خبرنگاران را با یک رسانه بشناسند.
وی ادامه داد: امروزه فعالیت ها حول محور اقتصاد می چرخد و باید دید آیا اقتصاد رسانه می تواند در لرستان وجود داشته باشد و در این خصوص زیربنا باید اریابی شود.
مدیرعامل خانه مطبوعات لرستان، سرمایه هر رسانه را مخاطب های آن رسانه عنوان کرد و افزود: درآمد رسانه از بخش های عمومی و خصوصی تامین می شود که در بخش عمومی به آگهی ها و در بخش خصوصی به برخی مبادلات مالی برای ترویج فرهنگ ختم می شود.
نجفوند با اشاره به اینکه لزوم حرفه خبرنگاری داشتن تحصیلات مرتبط و سابقه کار است گفت: خبرنگار حرفه ای هر حوزه باید مشخص شود و هر خبرنگار که در حوزه های مختلف فعالیت دارد اقدام درستی نیست.
او بیان کرد: خبرنگاران باید قدرت تجزیه و تحلیل داشته باشند و یکی از ضعف ها در این خصوص عدم فرهنگ سازی مناسب در خصوص تلاش برای حرفه ای کردن خبرنگاران از سوی رسانه ها است.
این فعال رسانه ای با اظهار امیدواری به اینکه در صورت تلاش برای حرفه ای کردن خبرنگاران می توانیم بنک داران خوبی در کشور باشیم افزود: اگر قانون نظارت بر مطبوعات در لرستان اجرا شود بر اساس قانون باید هشت نشریه، ۱۱روزنامه سراسری داشته باشم اما اکنون تعداد آنها بیشتر است.
وی بیان کرد: فعالیت دسته جمعی در لرستان ضعیف بوده و مغرور شدن برخی پیشکسوتان رسانه در به وجود آمدن وضعیت امروز رسانه های لرستان مقصر هستند.
نجفوند اظهار داشت: پشتوانه هر رسانه آگهی است و به دلیل نبود بخش خصوصی در لرستان، مشکلات زیادی وجود دارد و به دلیل نداشتن واحدهای تولیدی قوی نمی توانیم رسانه ها را به آن سمت ببریم.
وی اضافه کرد: برخی ادارات قیمت های آگهی را تعیین می کنند و باید آگهی ها توسط اداره کل ارشاد گروه بندی و درجه بندی شود و دستگاه نظارتی باید ورود پیدا کنند.
این فعال رسانه ای افزود: به دلیل اینکه مطبوعات دولتی هستند نمی توانیم جریان ساز باشیم و بسیاری از فشارهای بیرونی سیاسی و اجتماعی در این خصوص وجود دارد.
نجفوند گفت: رسانه های لرستان علاوه براینکه دولتی هستند، قبیله ای و شخص محور بوده و نمی توانند جریان ساز باشند.
رسانه های محلی نباید وابسته به دولت باشند
تیمور احمدوند کارشناس حوزه رسانه اداره فرهنگ وارشاد اسلامی لرستان نیز در این میزگرد از وابستگی رسانه به بخش دولتی ابراز تاسف کرد و گفت: بهترین عبارتی را که می توانیم در توصیف آن بیان کنیم واژه خبر به شرط آگهی است زیرا دغدغه بسیاری از خبرنگاران روزنامه ای جذب آگهی است.
این کارشناس حوزه رسانه گفت: اینکه مطبوعات از منابع دولتی برای تغذیه خود استفاده می کنند مسئله نامبارکی است اما این مسئله برای استانی مانند لرستان بسیار دردناک تر است زیرا استان دارای اقتصاد پویا نیست و همین مورد صدمات جبران ناپذیری را به جامعه رسانه ای استان وارد می کند.
وی تغییر در سیاست های به کار گیری خبرنگاران را از مهمترین چالش های این حوزه دانست و گفت: خبرنگار از نگاه من باید خرمگس زخم های جامعه باشد نه متاثر از یک اتفاق اقتصادی، لذا آنچنان که برای سوار شدن بر یک موتور گازی باید گواهینامه تهیه نمود پس برای ورود به حوزه بسیار مهم وحساس رسانه نیز باید استانداردهای لازم تعریف شود.
احمدوند با بیان اینکه نباید همه مشکلات را به گردن ایراد در قانون مطبوعات بیندازیم افزود: اگر همین قانون فعلی نیز بطور کامل و عادلانه برای همه اجرا شود مطمئن باشید که فضای رسانه ای گلستان میشود چرا که مثلا دیگر آقا یا خانم کارمند یک نهاد دولتی نمیتواند صاحب یک نشریه شده و از مزایای آن برخوردار شود.
وی گفت: متاسفانه در مواردی شاهدیم که برخی از خبرنگاران با همکاری کارشناسان یک نهاد دولتی خاص به جهت ایجاد فشار و یا کسب امتیاز از مدیر آن نهاد وارد عمل می شوند که نام این کار را هیچ چیز بجز شارلاتانیسم رسانه ای نمی توان گذاشت لذا در این خصوص از دادگاه ویژه مطبوعات انتظار عکس العمل های قاطع و شدیدتری میرود.
آگهی محوری موجب کم شدن مخاطب نشریات استانی
وحید آریافر فعال رسانه ای و سردبیر روزنامه بهار لرستان گفت: به دلیل عدم آشنایی خبرنگاران لرستان، وضعیت روزنامه ها خوب نیست و آگهی محوری باعث شده است سطح کیفی مطبوعات محلی پایین باشد.
وی ادامه داد: اکنون بازاریاب ها با درصد پایین تری سعی در جذب آگهی دارند که شرایط را برای جذب آگهی از دستگاه های اجرای به مراتب سخت تر کرده اند.
آریافر افزود: خبرنگارنماها در استان از دانش رسانه ای و سطح آگاهی و دانش پایینی برخوردار هستند و دلیل آن اجرا نشدن آزمون های ورودی است و نظارت اداره کل ارشاد در این خصوص ضروری است.
وی برگزاری تور رسانه ای و کلاس های آموزشی برای خبرنگاران را مهم تلقی کرد.
سردبیر روزنامه بهار لرستان گفت: براساس مجوزهای صادرشده توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکنون ۹هزارو ۴۸۴ مجوز صادر شده که از این تعداد ۱٫۶۴درصد یعنی ۱۵۵مجوز سهم لرستان است.
آریافر ادامه داد: در خانه مطبوعات لرستان به عنوان یک صنف قانونی و دارای فیلتر ورود، ۱۳۷عضو وجود دارد که حدود ۶۰نفر از آنان کار رسانه ای حرفه ای انجام می دهند و هشت نفر عضو افتخاری داریم.
وی بیان کرد: از مجموع ۶۰نفر شاید کمتر از ۱۰نفر مدرک دانشگاهی مرتبط با رسانه داشته باشند که با دانش رسانه و یا دانش اقتصادی و یا با اقتصاد رسانه بیگانه بوده که به ناچار در عرصه مطبوعات ورود پیدا کرده اند.
وی اضافه کرد: برخی ها برای یک پل ارتباطی یا یک تریبون از نشریات محلی استفاده می کنند که باید سازمان بازرسی با ادارت متخلف و اداره کل ارشاد با نشریات متخلف برخورد کنند.
- منبع خبر : خبرگزاری ایرنا
