به گزارش پایگاه خبری هنر هشتم، دکتر وحید احمدی با اشاره به تدوین طرحی در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در زمینه معرفی دستاوردهای تحقیقاتی دانشگاه‌ها به جامعه افزود: در دنیا موضوع انعکاس دستاوردهای دانشگاهی تنها برای دانشگاه‌ها مهم نیست بلکه چنین اقدامی برای آحاد جامعه مفید است. در دنیا نیز در این حوزه سرمایه‌گذاری شده و یکی از ارکان توسعه، شناسایی توانمندی دانشگاه و کمک به فهم جایگاه دانشگاه در حل معضلات جامعه است.
وی با ابراز تأسف از اینکه در برخی از دوره‌های گذشته نگاه به معرفی دستاوردهای دانشگاهی بسیار کلاسیک و سنتی بوده است، خاطر نشان کرد: همان طور که وزارتخانه‌ها فعالیت‌های خود را از طریق روابط عمومی ها منعکس می‌کنند، در دانشگاه‌ها و وزارت علوم نیز روابط عمومی‌ها فعالیت دارند، ضمن آنکه در سال‌های اخیر نیز با توسعه فضای مجازی در کانال‌های مختلف اقداماتی برای منعکس کردن اخبار دستاوردها صورت گرفته است. بنابراین می‌توان گفت به صورت کلاسیک و متداول کارهایی در این زمینه انجام شده است.
احمدی با طرح این پرسش که آیا چنین اقداماتی کافی است، ادامه داد: با توجه به خلأ و کمبودی که در شناسایی توانمندی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهش و فناوری در مخاطبان خود داریم، باید بگویم خیر کافی نیست از این رو مأموریتی از جانب وزارت علوم به مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور واگذار شده است و ما نیز برای رسیدن به حد مطلوب در این حوزه درصدد تدوین برنامه و ارائه مدلی هستیم که خوشبختانه این کار انجام و برنامه‌ای به عنوان نسخه اولیه طراحی شده که گزارش نهایی آن در اسرع وقت به وزارت علوم تقدیم می‌شود.
رییس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور با اشاره به جزئیات این طرح، یادآور شد: در حوزه ارائه دستاوردها گاهی اوقات وقتی می‌خواهیم گزارش ارائه دهیم می‌گوییم خیلی کارها کرده‌ایم، اما در حقیقت باید مدلی ارائه شود که حاوی شاخص‌ها و معیارهای انعکاس اخبار مربوط به دستاوردهای علمی دانشگاه باشد تا بتوان بر اساس آن میزان عملکرد و تحقق برنامه‌ها را ارزیابی کرد. لذا اولین بحث این است که چه مدلی را می‌خواهیم مطرح کنیم و در دنیا چه استانداردهایی وجود دارد و باید بر چه مبنایی باشد.
وی با بیان اینکه در این طرح باید مشخص شود که با پیاده‌سازی این مدل چه بهبودی در این حوزه صورت می‌گیرد، ادامه داد: برای این کار نیاز به مطالعه داریم که مطالعات انجام و مدل‌های موفق در دنیا بررسی شده است. برای نمونه در دنیا بحث “درهای باز دانشگاه” مطرح است تا از طریق آن فاصله بین دانشگاه و جامعه برداشته شود.
به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس، در گذشته اینگونه تلقی می‌شد که دانشگاهیان خواص و قشر روشنفکر جامعه هستند. اما اینکه چه تأثیری در زندگی روزمره مردم دارند، موضوعی است که نیازمند باز بودن درهای دانشگاه‌ها است، ضمن آنکه فضایی ایجاد شود تا مردم به داخل دانشگاه‌ها وارد شوند و دانشگاه نیز برای مردم برنامه‌هایی داشته باشد؛ چرا که بررسی‌ها نشان می‌دهد که دانشگاه‌های بزرگ دنیا هم برای مخاطبان عام به معنای مردم و هم برای مخاطبان خاص و تحصیلکردگان و هم برای مدیران جامعه برنامه‌ریزی‌هایی دارند.
احمدی مخاطبان این طرح را “تحصیلکردگان”، “مدیران صنعت و دستگاه‌ها”، “عموم مردم” و “تصمیم‌گیران و سیاستگذاران” کشور عنوان کرد و گفت: در این راستا لازم است میزان بها دادن مدیران و میزان واگذاری مسئولیت به دانشگاه‌ها را بررسی کنیم. به عنوان مثال چقدر قراردادهای پژوهشی بین این دانشگاه‌ها و مدیران صنایع منعقد شده است. میزان تعامل این دو گروه نشاندهنده خروجی این پروژه است.
مشاور وزیر علوم با بیان اینکه در رابطه با مدیران سطح بالای کشور میزان واگذاری برنامه‌های کلان به دانشگاه‌ها مد نظر است، اضافه کرد: میزان برگزاری نشست‌ها و تعداد مراجعات مردمی به دانشگاه‌ها در حوزه‌های مختلف در بخش عامه مردم مد نظر است؛ زیرا در عصر مدرن کلینیک‌های مختلفی در حوزه‌های متفاوت برای ارائه خدمات و حل مشکلات جامعه در دانشگاه‌ها فعالیت می‌کنند.
میزان ظرفیت کشور در واگذاری مسئولیت‌ها به دانشگاه‌ها
رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در خصوص میزان ظرفیت دانشگاه‌ها در حل مشکلات کشور با بیان اینکه در این زمینه نمی‌توانیم بگوییم دانشگاه‌ها به صورت صد درصدی می‌توانند از پس این امور بربیایند، افزود: اما در دنیای غرب هم از ابتدا دانشگاه‌ها چنین توانی را نداشتند. ولی باید به این موضوع توجه شود که اگر دانشگاهیان را وارد این عرصه کنیم، می‌توانند با درصدی خطا امور واگذار شده را انجام دهند. تجربه دنیا هم همین است. دانشگاه‌ها وارد حوزه‌ای می‌شوند و سپس بازخوردها به دانشگاه‌ها ارائه می‌شود که چه میزان موفق بوده است.
وی خاطر نشان کرد: تجربه نشان داده است که هر جا خواستیم قراردادهای بزرگی را منعقد کنیم وقتی متوجه شدند دانشگاه‌ها از سطح علمی بالایی در حوزه مربوط برخوردارند، از این رو طرف مقابل از موانعی که برای کشور ایجاد کرده، بسیار کوتاه آمده است. بنابراین، در پاسخ به این شبهه که می‌گویند دانشگاه می‌تواند تمامی این مسایل را حل کند، باید گفت مگر دنیای غرب در ابتدا چنین رویکردی داشته است؟ ولی اعتماد به دانشگاه‌ها روندی است که به قطع به نتایج مثبتی منتهی خواهد شد.
ضرورت بهره‌برداری از روش‌های سنتی و مدرن در انعکاس اخبار علمی
احمدی با بیان اینکه در زمینه انعکاس اخبار دستاوردها باید به سمت بهره‌مندی از فضای مجازی حرکت کنیم، خاطرنشان کرد: چراکه خیلی از کارهایی که تاکنون انجام دادیم، روش‌های کلیشه‌ای مانند مصاحبه و گزارش‌های خبری بوده است. البته صحبت من به این معنا نیست که این مدل گذشته و فعلی را کنار بگذاریم، چون به هر حال مخاطب خاص خودشان را دارند.
وی اضافه کرد: زمانی گفته می‌شد رسانه ملی بیشترین ضریب نفوذ را دارد؛ اما امروزه رقابتی میان فضای مجازی و کانال‌ها و شبکه‌های تلویزیونی ایجاد شده، به گونه‌ای که در بسیاری از موارد فضاهای مجازی از رسانه ملی جلوتر هستند؛ چراکه امروزه مردم عادی تلفن‌های هوشمند در دسترس دارند و به راحتی می‌توانند به حوزه‌های مختلف دسترسی داشته باشند.
مشاور وزیر علوم با بیان اینکه ما باید در این حوزه تحقیقات میدانی و ابتکاری انجام دهیم، افزود: فرض کنید برای اینکه بخواهیم توانمندی پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد را معرفی کنیم، یک راه آن تهیه گزارش‌های فصلی است که خیلی مواقع خوانده نمی‌شود. حتی در برخی موارد در سطح مدیران هم گزارش‌ها را مطالعه نمی‌کنند، بنابراین روش‌های قدیمی جواب نمی‌دهد که در این زمینه گاهی لازم است از مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری فیلم‌های مستند و گزارشی تهیه شود. مانند طرح تور مجازی پارک‌ها که در این حوزه انجام شد و با انجام این کار انعکاس فعالیت‌ها بسیار موثرتر صورت گرفت و مخاطبان زیادی نیز داشت.
احمدی اظهار کرد: از این رو به نظر من ما باید مدل‌هایی را ارائه دهیم و پیاده‌سازی کنیم که مبتنی بر ذائقه، نگرش و ظرفیت مخاطبان باشد؛ ضمن آنکه برای انعکاس این اخبار از محتواهای تهیه شده در تمامی کانال‌ها و مجاری خبر رسانی استفاده کنیم. در کشور ما مزیتی نسبی وجود دارد که جوانان بخش اعظمی از وقت خود را در فضای مجازی می‌گذرانند که این هم فرصت و هم تهدید است.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس ادامه داد: برنامه‌ای تدوین شده که مبتنی بر مدل‌های همراه با نوآوری و ناظر بر نیازهای داخلی و همچنین ظرفیت‌ها و توانمندی مخاطبان است و ارزش‌های ملی، بومی و منطقه‌ای نیز در آن لحاظ شده است. بنابراین من فکر می‌کنم ما باید نوع نگاهمان و رویکردمان به گونه‌ای باشد که تنها به روش‌های سنتی اکتفا نکنیم، ضمن آنکه از ظرفیت‌های موجود استفاده شود. باید به این موضوع نیز توجه کنیم که رسیدن به حد مطلوب در این حوزه نیازمند فعالیتی طولانی مدت همراه با دقت است.
توصیه به مسؤولان دانشگاه برای جلوگیری از انتشار شبه‌علم
رییس مرکز تحقیقات سیاست علمی ضمن هشدار به مسؤولان دانشگاهی در زمینه جلوگیری از هدایت مردم به سمت خرافه‌گرایی، گفت: در دنیا وظیفه دانشگاه‌ها و مراکز علمی جلوگیری از شیوع خرافه و شبه علم است. به این معنا که در زندگی روزمره بسیاری از ادعاهای صورت گرفته مبنای علمی ندارد و با توسعه فضای مجازی این موضوع شدت بیشتری نیز پیدا کرده است. اگر از این معضل جلوگیری نکنیم و سطح علمی افراد جامعه را ارتقا ندهیم، آسیب جدی خواهیم دید.
وی پرورش مردم پرسشگر و با سطح علمی نسبی را از راهکارهای مناسب در این حوزه عنوان کرد و ادامه داد: مراکز علمی باید بتوانند به گونه‌ای باشند که حتی به یک فرد معمولی جامعه جوری کمک کنند که سطح زندگیش بر مبنای استانداردهای علمی باشد و به طور کلی تفاوت کشورهای پیشرفته با جهان سوم در همین است. ضمن‌آنکه با کمک دستاوردهای علمی جامعه‌ای همراه با خلاقیت و نوآوری، آینده‌نگری، امید به آینده ایجاد کنند. بنابراین، همانگونه که پزشکان باید سلامت افراد را فراهم کنند، جامعه دانشگاهی نیز باید سطح علم و آگاهی مردم را بالا ببرند و فقط نسبت به دانشجویی که وارد دانشگاه شده است، وظیفه ندارد. این موضوعی است که کم به آن توجه می‌کنیم.
دکتر وحید احمدی در گفت‌وگو با ایسنا، در عین حال تاکید کرد: حوزه‌های ارتباط دانشگاه‌ها با مردم و کار روابط عمومی‌ها کار بسیار سختی است، باید به این مهم علمی و حرفه‌ای نگاه کرده و یک توفان فکری ایجاد کنیم تا بتوانیم به نقطه مطلوب در این حوزه برسیم. مطمئنم که می‌توانیم در این حوزه موفق شویم، چون افراد متخصص و خوش فکر در این حوزه وجود دارند.
