اشاره
پایگاه خبری هنر هشتم؛ علم، فن و حرفه روابط عمومی با توجه به ماهیت، وظایف و ماموریتهای آن بویژه در نحوه  ارتباط با رسانه ها، رهبران فکری جامعه و گروههای مختلف مخاطبان سازمانی همواره درمعرض چالشهای مختلف ارتباطی قرار داشته و در چند سال اخیر نیز حرفه روابط عمومی در ردیف ۵ شغل سخت و پراسترس در دنیا مطرح شده است، در همین راستا نیز تلاش انجمنها و تشکلهای روابط عمومی در خصوص لزوم تحقق حقوق صنفی و شغلی شاغلان روابط عمومی با تهیه پیش نویس قانون جامع روابط عمومی و پیگیری برای تشکیل نظام روابط عمومی همواره مدنظر بوده تا حدودی بتواند پشتوانه های حمایتی را برای شاغلان آن فراهم آورد.

 همچنین اساتید و صاحب نظران مختلف حوزه روابط عمومی و ارتباطات نیز اظهار نظرهای نیز در این خصوص داشته اند، با توجه به این مهم در گفتگویی اختصاصی با دیدگاهها و نظرات دکتر حسن علی افخمی مدیر گروه روابط عمومی دانشگاه علامه طباطبایی آشنا می شویم.

آنچه درپی می آید حاصل این گفتگوست.

به  نظر شما حرفه روابط عمومی را تا چه میزان می توان درردیف  مشاغل سخت و استرس زا محسوب کرد؟
در این مورد معتقدم کار و فعالیت روابط عمومی ها در سازمان های مختلف با رویکردهای متفاوتی همراه است. به عنوان نمونه فعالیت روابط عمومی در سازمانهایی که همه مسایل درآن به شکل روتین و منظم قابل پیش بینی اداره و اجرا می شود و آرامش بیشتری حکمفرما هست با نوع کار روابط عمومی در سازمانی که همواره با بحرانهای متعدد مواجه است کاملاً متفاوت است و به یقین استرس و سختی کار مدیران و دست اندر کاران واحدهای روابط عمومی در چنین سازمان هایی بیشتر است، درعین حال اینکه  ماهیت فعالیت های روابط عمومی  در ذات خود با درجه ای ازسختی و استرس درتصمیم گیری همراه است شکی نیست.

مشکلات روابط عمومی ها را در تحقق مسئولیت های حرفه ای و اجتماعی در سازمان ها چگونه ارزیابی می کنید ؟
روابط عمومی به طور طبیعی مسئولیت های اجتماعی بالایی در مقابل جامعه و سازمانش دارد. این تعارض در کار روابط عمومی گاهی مشکلاتی را برا ی مدیران و دست اندرکاران آن ایجاد می کند. گاهی اوقات در عین حال که باید برای حفظ منافع سازمان تلاش کند در مقابل افکار عمومی جامعه نیز مسئول بوده و باید نسبت به حفظ منافع  مردم جامعه نیز خود را مسئول و کاری انجام دهد. در واقع ایجاد تعادل میان این دو نوعی مهارت و تدبیر و توان تجزیه و تحلیل را از سوی مدیر و دست اندرکاران روابط عمومی طلب می کند که بسیار سخت و استرس زا می باشد و تنها روابط عمومی های حرفه ای می توانند از این آزمون موفق بیرون بیایند.

راهکار مورد نظر شما برای برون رفت از بحرانهایی که مدیران روابط عمومی به دلیل پیچیدگی و تعارض های پیش روی با آن مواجه هستند، چیست؟
در درجه نخست وجود قوانین و مقررات حرفه ای است که تضمین کننده و چراغ راه فعالیت های بخش و روابط عمومی محسوب می شود.

همچنین تشکل های صنفی برای دفاع از این حقوق وجود داشته باشد که منطبق بر رفتار جمعی باشد و اینکه باید روابط عمومی به عنوان یک حرفه پذیرفته شوند و افرادی که در این بخش شاغل هستند تحت آموزش های مشابه قرار گیرند تا بتوانند در مواقع لزوم ازهویت حرفه ای خود دفاع کنند.

قوانین و مقررات باید در حوزه امور استخدامی شاغلان روابط عمومی به شکل شفاف وجود داشته باشد تا آنها بتوانند به طور جمعی از حقوق مربوط به دستمزدشان دفاع کنند.

مهمترین موضوع اینکه شاغلان روابط عمومی باید بتوانند از امنیت شغلی خود درسایه قوانین موجود در این بخش دفاع کنند، یکی از دلایل اصلی پر استرس و سختی کار روابط عمومی ها همین موضوع عدم امنیت شغلی است که با تشکل صنفی موفق می توان آن را کاهش داد و بتوان ثبات شغلی برای شاغلان بخش را تضمین کرد. گاهی ممکن است تعارضاتی در منافع سازمان و جامعه ایجاد شود که روابط عمومی ها به هیچ عنوان نباید منافع اجتماع را قربانی منافع و بقای سازمان خود کنند.

مثلاً اگر روابط عمومی شرکتی در راستای اهداف هیات مدیره و مدیران فقط گام بردارد و فکری برای پرداخت خسارت و غرامت به آسیب دیدگان مرتبط با شرکت تلاش نکند به اعتقاد من در چنین مواردی است که تعارض های ایجاد شده موقعیت شغلی و حرفه ای روابط عمومی ها را به خطر می اندازد که تشکل ها باید از این حقوق دفاع کنند. به نظر من همانطور که در دنیای قضاوت، زمانی که قاضی در حال بررسی پرونده ای است نباید از نظر شغلی جابجایی صورت بگیرد و در برخی کشورها نیز این قانون وجود دارد، لذا در روابط عمومی نیز زمانی که سازمانی با بحران و تنش مواجه شده باید کار حرفه ای اش را انجام دهد و مصلحت سازمان را فدای مصلحت جامعه نکند.

درمورد ضرورت وجود تشکلهای صنفی برای کاهش استرس های شغلی و حرفه ای شاغلان این بخش چه پیشنهادهای دارید؟
با توجه با این اصل مهم که حرفه روابط عمومی شرایط و ویژگی های خاصی دارد و موضوع آموزش مشترک که قبلا به آن اشاره کردم نیازمند حضور و فعال بودن تشکل هاست و در اکثر کشورها تشکل ها مسولیت استاندارد سازی سطح آموزش را بر عهده دارند و به موضوعاتی از قبیل اینکه  نوع و شکل و محتوای آموزش و مدت زمان آن برای شاغلان از چه استاندارهایی باید برخوردار بوده و حتی میزان تجربه ای که کسب کرده اند چگونه است پرداخته شده است.

یکی از موضوعاتی که شغل روابط عمومی را در دسته مشاغل سخت و پر استرس جای داده است مسائل مربوط به رصد ۲۴ ساعته اخبار و اطلاعات و به عبارتی ۲۴ ساعته بودن کار روابط عمومی هاست به نظر شما  برای مهار سختی کار در این رابطه چه می توان کرد؟
۲۴ ساعته بودن کار وابط عمومی ها از زمان ظهور و بروز رسانه های رادیو و تلویزیون ایجاد شده است و اکنون با وجود شبکه های اجتماعی و فضای مجازی  تشدید شده  و طیف فعالیت و مسئولیتهای این بخش وسیعتر شده است. امروز کار روابط عمومی ها با ۲۰ سال قبل تفاوتهای زیادی دارد در آن زمان تعداد رسانه ها به گستردگی امروز نبودند.

به نظر من و با توجه به ماهیت و آنچه در مورد فشار کار و استرس زیاد فعالیت های روابط عمومی گفته شده راهکارهایی که می توان برای غلبه بر این شرایط در نظر داشت: در مرحله نخست با آموزش تکنیک ها و مهارتهای لازم و همچنین در موقعیت هایی که تصمیم سازی و تصمیم گیری آنی مد نظر است، به تقسیم کار به شکل شیفت های جداگانه نیروی کارمی توان تا حدودی بر این مشکلات غلبه کرد. همچنین با تامین و تجهیز امکانات فنی و حرفه ای کار در این بخش را تسهیل کرد.

تطبیق حقوق و مزایا با شرایط خاص کار در روابط عمومی به عنوان یکی از مشاغل سخت، که بعد از پزشک و قضاوت شغل روابط عمومی قرار دارد.

همچنین وضع قوانین در حوزه حقوق شغلی و صنفی روابط عمومی، ما از قانون مطبوعات و حتی تبلیغات برخوردار هستیم اما روابط عمومی حتی یک سطر قانون برایش تعریف نشده و میان قوانین موجود در حوزه  های تبلیغات و مطبوعات به شکلی در حال حرکت است که این بزرگترین چالش این بخش محسوب می شود.

البته راهکارهایی در برخی شرایط در نظر گرفته شده است که نمونه آن کاهش سالهای فعالیت شاغلان این بخش از ۳۰ سال به ۲۰ سال است. اما این موضوع  در ایران همچنان باقی است و سطح حقوق و مزایای شاغلان روابط عمومی  که با میزان کار آنها تطبیق ندارد.این نقصان بزرگ در بخش روابط عمومی ها باعث شده بسیاری از قوانین و مقرراتی که سرو کارشان بارسانه ها هست نیز ارهایشان به خوبی پیش نرود.