مقیمی شایستگی‌ ریاست بردانشگاه تهران را با تجربه کردن و آموختن کسب کرد

به گزارش گروه دانشگاه و آموزش ایرنا، مقیمی برای تکیه زدن بر کرسی بزرگانی که روزی در مسند ریاست دانشگاه تهران نشستند، شایستگی‌های لازم را پله به پله و با تجربه آموختن در جایگاه‌های اجرایی پایین تر حاصل کرد. ریاست کمیسیون علوم انسانی دانشگاه تهران که شامل هفت دانشکده این دانشگاه بزرگ است؛ معاونت اداری مالی دانشگاه تهران که پرمسئولیت‌ترین معاونت و رئیس پردیس فارابی دانشگاه تهران که تحولی بنیادین در مفهوم پردیس‌های دانشگاهی به شمار می رود، از مهمترین سمت‌های اجرایی او در دانشگاه تهران بوده است.  مقیمی در این سمت‌ها یکی از موثرترین متصدیان دوران تلقی می‌شود. پردیس فارابی دانشگاه تهران در زمان ریاست ایشان به یکی از بزرگترین مراکز دانشگاه تهران تبدیل شد و بنای ساختمان های جدید برای دانشکده‌ها، ایجاد رشته‌های جدید دانشگاهی، جذب اعضای هیات علمی جوان و دانشجویان پرشمار و ایجاد تسهیلات رفاهی باکیفیت همچون استخر برای پرسنل از جمله یادگارهای او است.

در سمت معاون اداری مالی نیز به عنوان مدیری رفاه‌گرا که به کیفیت زندگی اعضای هیات علمی و کارکنان اهمیت می‌دهد، محبوبیت بالایی در میان پرسنل دانشگاه تهران کسب کرد. علاوه بر این، او در سازمان مهمی همچون دیوان محاسبات کشور معاونت آموزش و برنامه‌ریزی را برعهده داشته‌ است.

سوابق علمی

علاوه بر درجه استاد تمامی در رشته مدیریت دولتی، مقیمی رئیس کرسی یونسکو در کارآفرینی بوده‌ که این سمت بیانگر آشنایی عمیق وی با سازوکارهای سازمان‌های بین‌المللی فرهنگی است.

سردبیری نشریات علمی-پژوهشی «توسعه کارآفرینی» و «مدیریت اسلامی» و مدیر مسئولی و عضویت در هیات تحریریه نشریات متعدد علمی پژوهشی داخلی و بین‌المللی و دبیری چندین همایش ملی برعهده او بوده است. در کنار این فعالیت‌ها، به عنوان یک فرد علمی هرگز پژوهش‌های باکیفیت را به عنوان مسوولیت اصلی یک عضو هیات علمی از نظر دور نداشته‌ و سوابق درخشان علمی وی در انتشارات و نشریات معتبر بین‌المللی و داخلی از نقاط قوت پررنگ اوست که در ذیل به طور مختصر مورد اشاره قرار می‌گیرد.

استنادات علمی

دانشگاهیان بر اهمیت استنادات علمی به عنوان اعتباربخشی سایرین بر کیفیت کاری یک پژوهشگر، یکصدا و متفق‌القول هستند. اساساً در جهان علمی کیفیت یک پژوهشگر بر میزان ارجاعات سایرین بر کارهای او سنجیده می‌شود. پژوهش‌های مقیمی بیش از هزار و ۱۷۰  ارجاع از سایر پژوهشگران حوزه‌های علمی مدیریت در سطح بین‌المللی دریافت کرده‌اند که این عدد در حوزه‌های مرتبط با علوم انسانی قابل توجه است و ایشان را یکی از پراستنادترین پژوهشگران کشور کرشده است.

رتبه هشتم پراستنادترین پژوهشگر مدیریت اسلامی در جهان به تنهایی نشان‌دهنده وزن علمی مقیمی است. جایزه برترین مقاله در پایگاه اطلاعاتی امرالد Emerald Best Paper Award نیز یکی از دستاوردهای ارزشمند علمی است که کیفیت بالای پژوهشی او در سطح جهانی را بازتاب می‌دهد.

کتاب‌های بین‌المللی

سرپرست دانشگاه تهران از معدود دانشگاهیان ایران است که در انتشارات با درجه اعتبار بالای جهانی، کتاب درسی منتشر کرده‌ است. دو کتاب وی که پس از گذراندن داوری‌های ریزبینانه و سختگیرانه توسط انتشارات معتبر Emerald منتشر شده است از پر ارجاع ترین کتاب ها در حوزه مدیریت اسلامی هستند.

کتاب اصول و مبانی مدیریت اسلامی Principles and fundamentals of Islamic Management تالیف مقیمی یکی از منابع معتبر درسی مدیریت اسلامی است که در دانشگاه‌های کشورهای گوناگون تدریس می‌شود.

عنوان کتاب دیگر وی مدیریت رفتار سازمانی با رویکرد اسلامی Organizational Behavior Management: An Islamic Approach است که همچون کتاب اول منبعی معتبر و جهانی در زمینه مدیریت اسلامی است و به عنوان یک کتاب درسی در دانشگاه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

کتاب‌های داخلی

علاوه بر دو کتاب فوق‌الذکر، مقیمی مولف کتاب های دانشگاهی و علمی متعددی به زبان فارسی توسط انتشارات مختلف است. کتاب های پرشمار که می‌توان در سه حوزه اصلی کارآفرینی، مدیریت اسلامی و مدیریت دولتی دسته بندی کرد.

در حوزه کارآفرینی او از مولفان برتر کشور به شمار می‌آید و شاخه‌های متنوع کارآفرینی در کتاب های ایشان مورد توجه قرار گرفته است که این امر می‌تواند امیدی برای تحقق دانشگاه نسل سوم یعنی دانشگاه کارآفرین باشد. عمده‌ترین کتاب های وی در حوزه کارآفرینی که توسط انتشارات معتبر دانشگاهی کشور منتشر شده‌اند، عبارتند از: «نظریه‌های کارآفرینی»، «مبانی کارآفرینی»، «دایره‌المعارف کارآفرینی»، «کارآفرینی در نهادهای جامعه مدنی» و «کارآفرینی در سازمان‌های دولتی».

این کتاب ها به عنوان منابع درسی رشته کارآفرینی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تدریس می‌شوند. کتاب مبانی کارآفرینی ایشان به عنوان اثر برجسته دهه هشتاد برگزیده شد.

تالیفات این استاد دانشگاه تهران در حوزه مدیریت دولتی که رشته تخصصی اوست پرشمارند و پاره‌ای از معتبرترین کتاب های این رشته را دربرمی‌گیرند. کتاب‌هایی همچون «نظام‌های اداری پیشرفته»، «بودجه ریزی دولتی: نظریه‌ها اصول و کاربردها از تنظیم تا کنترل»، «مباحث ویژه مدیریت دولتی»، «مدیریت تطبیقی»، «اداره امور حکومت های محلی».

دو مجموعه کتاب ارزنده در حوزه مدیریت عمومی و مدیریت بحران از تالیفات متمرکز موضوعی مقیمی است. مجموعه‌ای هفت جلدی شامل «ارتباطات رهبری بحران»، «مهارت‌های ارتباطات بحران»، «ارتباطات رسانه‌ای در بحران»، «ارتباطات بحران»، «تاب‌آوری بلایا و بحران»، «حکمرانی بلایا و بحران»، و «مدیریت بحران سازمانی» را پوشش داده است و از منابع مهم مدیریت بحران کشور تلقی می‌شود.

مجموعه دوازده جلدی مدیریت شامل «مدیریت رفتار سازمانی»، «مبانی سازمان و مدیریت»، «مدیریت امور عمومی و دولتی»، «مدیریت منابع انسانی»، «روانشناسی سازمانی»، «مدیریت صنعتی»، «مدیریت مالی»، «مدیریت بازرگانی»، «مدیریت آموزش»، «مدیریت استراتژیک و کارآفرینی» و «مدیریت دانش و فناوری اطلاعات»، یک مجموعه جامع از شاخه‌های مدیریت است که منبعی مطالعاتی و عملی برای مدیران و دانشجویان است.

کتاب های استاد دانشگاه تهران در مدیریت اسلامی، همچون «اصول و مبانی مدیریت از دیدگاه اسلام» به عنوان منابع اصلی این درس در مقاطع مختلف تحصیلی به شمار می‌آیند.

مجموعه کتاب های فوق‌الذکر که در طول عمر علمی مقیمی نگاشته شده‌اند و برآیند سه حوزه کارآفرینی، مدیریت اسلامی و مدیریت دولتی تطابق کاملی با ماموریت رئیس دانشگاه تهران دارد که ایجاد دانشگاهی کارآفرین بر پایه اصول مدیریت نهادهای دولتی در یک جامعه اسلامی است.

یادداشت‌های علمی با رویکرد موردکاوی

مقیمی در کنار آثار پژوهشی فوق‌الذکر، یادداشت‌های مدیریتی متعددی نیز با رویکرد مستندسازی تجربیات مدیریتی به عنوان الگوهای عمل در دانش مدیریت به جا گذاشته‌ که از جمله آنها می‌توان به «شهید دکتر چمران، الگویی برای سبک مدیریت آتش به اختیار»، «مدیریت بحران بر مبنای عذرخواهی به سبک سردار حاجی زاده» و «مدیریت بر مبنای اخلاص؛ جوهره مکتب شهید سلیمانی» اشاره کرد. انگیزه نگارش یادداشت‌های سه‌گانه، شناسایی عناصر مدیریت بومی و مستندسازی تجربیات عملی بوده و از مطالعه موردی (Case study) تصمیمات ژنرال ها و فرماندهان نظامی و کاربرد آنها در مدیریت که از شیوه‌های متعارف و مرسوم علمی است پیروی کرده است. از آنجا که فرماندهی نظامی یکی از برجسته‌ترین نمودهای دانش مدیریت در عمل به شمار می‌رود، تالیفات مدیریتی بسیاری در سطح جهان به موردکاوی تجربیات فرماندهان جنگی و تحلیل مدیریتی آنها پرداخته‌اند و در مدارس مدیریتی جهانی تدریس می‌شوند. این رویکرد توسط دکتر مقیمی در نگاشت یادداشت‌های فوق به کارگرفته شد و انتظار می‌رود تجربه مدیریت دانشگاه تهران، موردکاوی‌های جدیدی را این بار در حوزه مدیریت سازمان دانشگاهی بزرگ و برجسته موجب شود.

سرپرست دانشگاه تهران همچنین یادداشت‌های دیگری برای تبدیل تجربیات به الگوهای عمل نگاشته‌ که یکی از مهمترین آنها با عنوان «حکمرانی بحران در جهان اسلام در مبنای تعاون‌محوری» اصل کمتر توجه شده تعاون را این بار در مدیریت بحران مطرح کرده و الگوی جدیدی برای مدیریت بحران با مشارکت عمومی ارائه کرده‌ است. در یادداشت عملی دیگری، به شناسایی «چالش‌های مدیریتی اجرای سند الگوی اسلامی ایرانی- پیشرفت» پرداخته‌اند و تجربیات سیاستگذاری حاصله از طی این مسیر را به عنوان سند علمی ارائه کرده‌ است.

نتیجه‌گیری

به عنوان یک نتیجه‌گیری از رزومه دکتر محمد مقیمی می‌توان انتخاب وی را انتخابی بسیار مبارک برای دانشگاه تهران و مجموعه آموزش عالی کشور دانست. تسلط او به وجوه گوناگون دانش مدیریت نویدبخش پیاده سازی یک مدیریت اصولی در مجموعه‌ای متنوع، گسترده و جامع با مسئولیت‌های مختلف آموزشی، پژوهشی و اجتماعی همچون دانشگاه تهران است. سوابق ارزشمند علمی و پژوهشی مقیمی، آشنایی با بالاترین معیارهای بین‌المللی را تضمین می‌کند و تجربیات موفق اجرایی در توسعه کمی و کیفی مجموعه‌ها با رعایت کرامت انسانی و رفاه پرسنل و دانشجویان، بارقه امیدی بر ارتقای جایگاه دانشگاه تهران و افزایش اثرگذاری در بهبود زیست جامعه اسلامی ما می‌تاباند.

علاوه بر این نظر به شرایط اقتصادی کشور، رویکرد کارآفرینی ایشان می‌توان بهره‌گیری از فرصت‌های مناسب برای کسب درآمدهای پایدار و خودکفایی دانشگاه تهران از بودجه دولتی را تحقق بخشد و شاهد یک دانشگاه نوین به عنوان الگویی برای تحول آموزش عالی کشور باشیم.